Ervaren hondenliefhebbers weten het mogelijk al langer, maar nu heeft een Britse studie onder leiding van de Newcastle University voor het eerst aangetoond dat typisch pubergedrag niet alleen voorkomt bij mensen maar ook bij honden. De onderzoekers benadrukken dat eigenaars van honden moeten beseffen dat het slechts om een tijdelijke fase gaat die ook weer overgaat en dat ze hun ‘onhandelbare’ hond dus niet naar een asiel moeten brengen.
Alle zoogdieren, dus ook mensen en honden, maken een periode van verandering door die bekend staat als de adolescentie, waarin het kind zich ontwikkelt tot een volwassene, zowel op het vlak van gedrag als reproductief.
De puberteit is een proces waardoor dieren reproductief volwassen worden en dus in staat zijn zich voort te planten, terwijl de volwassenheid op het vlak van gedrag pas veel later bereikt wordt, op het einde van de adolescentie.
Adolescentie is een lange periode van verandering, waarin delen van de juveniele hersenen omgevormd worden tot volwassen hersenen. Gedurende deze tijd wordt dat remodelleren van de neurale netwerken aangedreven door ingrijpende hormonale veranderingen en dat heeft een directe impact op het gedrag.
Tot de gedragsveranderingen die bij menselijke teenagers gezien worden, behoren onder meer een verminderd vermogen om hun impulsen en emoties onder controle te houden, een toegenomen prikkelbaarheid en een neiging tot risicovol gedrag.
De adolescentie begint bij mensen op acht- tot negenjarige leeftijd en eindigt als we midden in de twintig zijn. De puberteit, die in het midden van de adolescentie valt, is de periode die we het meest associëren met ’teenagegedrag’ of ‘pubergedrag’.
Uit onderzoek blijkt dat de adolescentie een tijd is waarin de relatie tussen ouder en kind kwetsbaar is, en dat toenemende conflicten typisch zijn voor deze fase.
De relatie tussen hond en baasje vertoont veel overeenkomsten met die tussen ouder en kind, aangezien ze gebaseerd is op gelijkaardige bindingsmechanismen op het vlak van gedrag en hormonen. De adolescentie is echter een van de minst onderzochte periode in de ontwikkeling van honden en er is nog maar weinig wetenschappelijk bewijs verzameld over hoe deze periode het gedrag van honden beïnvloedt.
Acht maanden
Met de nieuwe studie wilden de onderzoekers daar verandering in brengen. Ze ontdekten dat honden meer geneigd waren bevelen van hun baasjes te negeren en moeilijker te trainen waren op de leeftijd van acht maanden, als ze hun puberteit doormaken. Dit gedrag was meer uitgesproken bij honden die een onzekere binding hadden met hun eigenaar.
Doctor Lucy Asher, senior docent in Precision Animal Science aan de Newcastle University en de leider van het onderzoek, waarschuwde ervoor dat de adolescentie een moeilijke periode kan zijn voor honden aangezien veel honden op deze leeftijd naar een asiel worden gebracht voor herplaatsing – om een nieuw baasje te krijgen.
“Dit is een zeer belangrijke periode in het leven van een hond”, zo zei ze. “Dit is het ogenblik waarop honden vaak herplaatst worden omdat ze geen schattige kleine puppy meer zijn en hun eigenaars ineens ontdekken dat ze toch meer een uitdaging vormen dan ze dachten, dat ze de honden niet meer onder controle hebben of kunnen trainen. Maar zoals dat ook het geval is bij menselijke teenagers, moeten de eigenaars beseffen dat hun hond een fase doormaakt en dat die zal voorbijgaan.”
Gedrag gedurende de adolescentie
Het team, met naast Asher ook onderzoekers van University of Nottingham en de University of Edinburgh, werkte samen met de liefdadigheidsinstelling ‘Guide Dogs’ en bekeek een groep van 69 honden om hun gedrag gedurende de adolescentie te onderzoeken.
Ze gingen de gehoorzaamheid na van de labradors, golden retrievers en kruisingen van de twee op de leeftijd van vijf maanden – voor de adolescentie – en acht maanden – tijdens de adolescentie.
Het duurde langer voor de honden reageerden op het bevel ‘zit’ tijdens de adolescentie, maar enkel als het bevel gegeven werd door hun baasje en niet door een vreemde. De kans dat ze herhaaldelijk niet reageerden op het zit-bevel van hun baasje lag hoger op acht maanden dan op vijf maanden. De reactie op het zit-bevel van een vreemde ging er daarentegen op vooruit tussen de testen op vijf en acht maanden.
Het team vond nog meer aanwijzingen toen het een grotere groep van 285 labradors, golden retrievers, Duitse herders en kruisingen bekeek. De eigenaars en een trainer die minder vertrouwd was met elke hond, vulden een vragenlijst in over de ‘africhtbaarheid’ van de honden. Ze moesten aanduiden in hoeverre ze het eens waren met uitspraken als “Weigert te gehoorzamen aan bevelen, waarvan het vaststaat dat hij ze in het verleden geleerd heeft” en “Reageert onmiddellijk op het ‘hier-bevel’ als hij niet aangelijnd is”.
De baasjes gaven lagere scores voor de africhtbaarheid aan honden gedurende de adolescentie dan wanneer ze vijf of twaalf maanden oud waren. De trainers gaven daarentegen opnieuw een verbetering aan van de africhtbaarheid tussen vijf en acht maanden.
De onderzoekers ontdekten ook dat vrouwtjes met een onzekere binding met hun baasje – iets wat zich uitte door meer aandacht vragen en een grotere ongerustheid als ze gescheiden waren van hun baasje – meer kans liepen om vroeger hun puberteit te bereiken. Ook bij meisjes met een onzekere binding met hun ouders is dat het geval.
Deze bevindingen leveren het eerste bewijs voor een invloed over de soorten heen van de kwaliteit van een relatie op de reproductieve timing, zo zeggen de onderzoekers.
Een voorbijgaande fase
Hoewel de resultaten van de studie niet verrassend zullen zijn voor veel eigenaars van honden, hebben ze wel belangrijke consequenties, zei doctor Naomi Harvey van de University of Nottingham, een van de auteurs van de studie.
“Veel eigenaars van honden of professionelen weten of vermoeden al lang dat het gedrag van honden lastiger kan worden als ze hun puberteit doormaken”, zei ze. “Tot nu toe was dat echter nog nooit empirisch vastgesteld. Onze resultaten tonen dat de veranderingen in het gedrag van honden zeer vergelijkbaar zijn met die in de relatie tussen ouders en kinderen. De conflicten tussen honden en eigenaars zijn immers specifiek gericht op de belangrijkste verzorger van de hond, en net als bij menselijke teenagers, is dit een voorbijgaande fase.”
“Het is erg belangrijk dat eigenaars hun honden niet straffen voor ongehoorzaamheid of zich emotioneel beginnen te distantiëren van hun honden gedurende deze periode”, voegde Asher daaraan toe. “Dat zou waarschijnlijk het probleemgedrag nog erger maken, net zoals dat het geval is bij menselijke teenagers.”
De studie van het Britse team is gepubliceerd in Biology Letters. Dit artikel is gebaseerd op een persbericht van Newcastle University en een tekst van Lucy Asher en Naomi Harvey in The Conversation.
Bron: https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2020/05/13/ook-honden-worden-een-tijdje-onhandelbare-pubers/
