De serval die afgelopen weekeinde met zijn baasje doodgemoedereerd een wandeling door de Harderwijkse wijk Stadsdennen maakte, blijft de gemoederen bezighouden. Want zo’n serval als huisdier, is dat nou wel zo’n goed idee? Absoluut niet, vindt de stichting AAP die jaarlijks verschillende agressieve servals moet opvangen. Zeker wel, vindt de Savannah/serval Kat Vereniging Nederland (SKVN). ,,Met de juiste zorg zijn het fantastische huisdieren.’’
Buurtbewoners wisten niet wat ze zagen, toen ze een grote katachtige in hun wijk zagen rondlopen. Weliswaar aangelijnd, maar toch, de schrik zat er goed in, getuige de meldingen van ‘een luipaard’ die bij de politie belandden. Uiteindelijk bleek dat het om een serval ging: een middelgrote katachtige met zeer lange poten, een kort staartje, lange nek en een kleine kop met grote, afgeronde oren en een korte snuit. Normaal rent hij op de uitgestrekte savannes van Afrika rond, maar met name de laatste jaren is er veel vraag naar als huisdier.
Wild dier
De reacties op de sociale media variëren van ‘zo’n mooi beest zou ik ook wel willen’ tot totale afkeer. Peter de Haan houdt het bij ‘een slechte zaak’. Hij is woordvoerder bij stichting AAP, de opvang van exotische dieren in Nederland en pleit voor een verbod. ,,De serval is geen katje om zonder handschoenen aan te pakken’’, zegt hij. ,,We krijgen geregeld meldingen van eigenaren die niet meer in de buurt van hun eigen serval durven te komen. Die komen dan helaas vaak bij ons terecht. Het is een wild dier dat je binnen een paar generaties echt niet tam krijgt. Het hebben van een serval als huisdier is momenteel niet verboden, maar we raden het zeer af. ’’
Stress
Hij heeft daarvoor drie argumenten. ,,Om te beginnen: dierenwelzijn. Een doorsnee huishouden is niet in staat om zo’n beest te onderhouden. Ze weten gewoon niet wat ze in huis halen. Ze hebben een speciaal dieet nodig en een ruime, goed beveiligde ren en dito omheining. Maar dan nog… Ze zijn gewend aan kilometers vrijheid en kunnen niet jagen. Dat kunnen ze in gevangenschap niet. Dat zorgt voor stress en soms zelfs dingen als zelfmutilatie.’’
,,Tweede argument is veiligheid voor de omgeving. Het uitbraakrisico – zeker als je er mee gaat wandelen zoals in Harderwijk – is groot. Een volwassen serval hou je echt niet in toom als een konijn of vogeltje het jachtinstinct triggert. Met hun klauwen en scherpe tanden kunnen ze veel schade aanrichten. En dan heb ik het nog niet over de ziektes gehad die ze bij zich kunnen dragen.’’ Ten slotte zouden servals een negatieve invloed op de biodiversiteit van het land kunnen hebben. ,,Het risico bestaat dat mensen ze niet aan kunnen en ze vervolgens dumpen in het wild. En die gaan dan vervolgens inheemse diersoorten te lijf. En ze zijn mensen gewend, hè! Misschien is een serval in het wild wel riskanter dan een wolf.’’
Bangmakerij
,,Oh, krijgen we dat verhaal weer’’, is de eerste reactie van Betty Hagebeek, zelf fokker en voorzitter van de SKVN . Ze irriteert zich al jaren mateloos aan de in haar ogen onjuiste informatie die er over haar geliefde katten verspreid wordt. ,,Veelal bangmakerij’’, fulmineert ze. En: ,,Onbekend maakt onbemind.’’ Onder bepaalde voorwaarden is het volgens haar prima mogelijk om een serval als huisdier te hebben. ,,Niet op een flatje nee, maar daar moet je ook geen Deense dog houden. Als je de ruimte hebt, kan het prima. Het is een enorm mooi en sociaal dier dat je goed tam kunt maken en dat zich aan je hecht. Tegelijkertijd is het niet een huisdier voor ìn huis. Een goed beveiligde ren waaruit ze niet kunnen ontsnappen is een must. En er mee gaan lopen zoals in Harderwijk is echt niet verstandig.’’
Geen verbod, wel richtlijnen
,,Je moet wel goed weten waar je aan begint, want het houden van een serval vraagt veel. Al die zaken vertel ik ook als mensen een serval willen kopen en ik wil alles van hen weten. En als ik het niet vertrouw, dan gaat het niet door.’’ Een verbod moet er daarom ook zeker niet komen, vindt ze. Wel moet het kaf van het koren gescheiden worden. ,,Dat wil zeggen: goede regels en richtlijnen opstellen over hoe ze gehouden moeten worden. Net als in Duitsland. Zoiets is ook veel beter te handhaven.’’
Wel of niet op de ‘positieflijst’
De serval staat op de zogeheten Inventarisatielijst zoogdieren van de RVO en mag vooralsnog als huisdier worden gehouden omdat het geen ernstig bedreigde diersoort is. Dierenorganisaties zetten zich echter al decennia in voor een positieflijst: een lijst waarop vermeld staat welke dieren geschikt zijn als huisdier. Wat hen betreft hoort de serval hier niet bij.
Een eerdere versie van zo’n positieflijst is sinds 2017 niet meer van kracht, mede dankzij protesten uit de hoek van de dierenhouders en – fokkers. Een nieuwe lijst is in de maak. Stichting AAP verwacht deze zomer een conceptlijst in te kunnen zien van het Ministerie van LNV, waarna zij een advies zal uitbrengen met betrekking tot het houden van exotische dieren. AAP verwacht dat de nieuwe lijst per 2021 zal ingaan.
